بسیاری از کارشناسان و کشاورزان بر این باور هستند که برای کاهش pH خاک میتوانند از اسیدهای معدنی مثل سولفوریک اسید، کلریک اسید و نیتریک اسید و یا فسفریک اسید استفاده کنند تا شرایط اسیدی برای خاک فراهم شود ولی نظام طبیعی تنظیم pH در خاک برپایه فعالیت میکروارگانیسمی است یعنی این میکروارگانیسمها هستند که pH را تنظیم میکنند. یعنی ما باید در جهت افزایش جمعیت این موجودات تلاش کنیم تا pH به سمت حالت نرمال پیش رود و نه اینکه بصورت خارجی به خاک اسید اضافه کنیم. این نکته را باید ذکر کرد که اضافه کردن اسیدهای معدنی به خاک به صورت موقت موجب کاهش pH خواهند شد، اما اینکار با ایجاد خطر و شوکهای خطرساز برای میکروارگانیسمهای مفید خاک موجب کاهش فعالیت و حتی مرگ میکروارگانیسمهای مفید میشود. مرگ میکروارگانیسم ها یعنی کاهش ماده آلی خاک یعنی کاهش فعالیت بخش زنده خاک که در نهایت موجب بی دفاع شدن خاک و از بین رفتن حالت تامپونی آن میشود. این روش بصورت موقت عمل کرده و با از بین رفتن میکروارگانیسمهای مفید، خاک تبدیل به خاک کویری و بدون ساختمان خواهد شد که هیچ استفادهای برای کشاورزی ندارد.
مواد مخدر را برای بدن را نظر بگیرید، کسی نمیتواند توان مضاعفی که مصرف مواد مخدر به یک شخص در مراحل اولیه مصرف می دهد را کتمان کند اما بعد از گذشت مدتی وابستگی که به دلیل عدم فعالیت طبیعی بدن اتفاق میافتد توان فرد را از بین برده و حال فعالیت غیر طبیعی موجب مرگ و انحطاط بدن میشود. اسیدهای معدنی اضافه شده به خاک هم همین اثر را روی خاک دارند.
مصرف مستقیم اسیدهای معدنی مثل سولفوریک، نیتریک و کلریک اسید میتواند به مرور زمان با ایجاد مرگ در بخش زنده خاک موجب کاهش ماده آلی پروتئینی خاک شود و این موضوع، خاک زنده یعنی خاک دارای ساختمان را به خاک مرده یعنی خاک بدون ساختمان (کویر) تبدیل کند.
همانطور که میدانید اغلب خاکهای ایران قلیایی بوده و pH بالایی دارند و کمتر جایی را میتوان سراغ داشت که خاک آن منطقه اسیدی باشد. حتی خاکهای شمال ایران با وجود آبشویی بالا حالت اسیدی ندارند و فعالیت میکروارگانیسمها در این خاکها نمیتواند شرایط را برای اسیدی شدن فراهم کند. برای اینکه بتوانیم به حلالیت عناصر در خاک کمک کنیم باید جمعیت میکروارگانیسمهای مفید خاک را افزایش دهیم. درخاکهای با pH بالا هم میتوان عملکرد داشت ولی در این حالت راندمان فعالیت باکتری پایین بوده و طبیعتا جذب عناصر کمتری صورت خواهد گرفت. حتی برخی عناصر در pHهای ۶ هم رسوب میکنند و جذبی رخ نمیدهد.
در کشاورزی روز به این نکته رسیدهاند که برای کاهش pH خاک باید یک عامل کمک کننده به فعالیت میکروارگانیسمهای مفید به خاک اضافه کرد. چرا که بتوان به سرعت پایین اما پایدار این موضوع اتفاق افتد. بهترین عامل برای اینکار گوگرد است. به این خاطر که فرم پایدار گوگرد بصورت گازی است، مقدار آن در خاکها بسیار ناچیز است و باید بصورت خارجی آن را به خاک اضافه کرد. اضافه کردن گوگرد به خاک علاوه بر این که مورد مصرف گیاه واقع میشود باعث میشود که اسیدسولفوریک بصورت مول به مول تولید شود که این اسید سولفوریک (تولید شده از مسیر بیولوژیک) باعث افزایش فعالیت سطح میکروارگانیسمهای هوازی میشود و افزایش این سطح و فعالیت میکروارگانیسمها موجب افزایش حلالیت و جذب عناصر غذایی در خاک میشود. در دنیا به این حالت slow release یا آهسته رهش میگویند. باید توجه کرد که اضافه کردن گوگرد به تنهایی به خاک نمیتواند به تعدیل pH کمک کند چرا که باید همراه آن یک عامل اکسید کننده حضور داشته باشد که این عامل باکتریهای اکسید کننده گوگرد هستند که با اکسید کردن گوگرد باعث آزاد سازی اسید شده و به این طریق pH خاک به سمت اسیدی شدن حرک می کند و فعالیت میکروارگانیسمها در این حالت بسیار بالا میرود پس در نتیجه این فعالیت، حلالیت و جذب بیشتر عناصر شیمیایی اتفاق خواهد افتاد.
بنابراین بهترین و موثرترین راه حرکت به سمت پیاچ مفید برای افزایش حداکثری فعالیت میکروارگانیسمها یا همان حالت اسیدی شدن در خاکهای ایران اضافه کردن گوگرد به همراه باکتریهای اکسید کننده گوگرد و همچنین باکتریها هوازی مفید زنده کننده خاک است.
گوگرد مورد استفاده در کشاورزی دو نوع است : ۱.گوگرد پتروشیمی( استخراج شده از مواد نفتی-آبگریز)
۲. گوگرد معدنی ( طبیعی- آبدوست)
برای جذب در خاک، گوگرد معدنی به دلیل آبدوست بودن توصیه می شود.
توضیحات اضافه تر :
نظرات ارائه شده کاملا درست است. البته اضافه کردن گوگرد فقط در خاکهای بدون گچ لازم است. در خاکهای دارای گچ با مصرف آب ، گچ تبدیل به اسید سولفوریک میشود و نیازی به اسید نمیباشد. در این خاکها مهمترین عامل وجود مواد آلی کافی در خاک است که هم آبشوئی را بهتر میکند هم هوادهی خاک بهتر میشود و هم تغذیه میکرو اورگانیسمها را انجام میدهد و چون اسیدیته ان اسیدی است به کاهش پ هاش خاک هم کمک میکند. بنا بر این در بیشتر خاکها نیازی به اسید نیست مگر در موارد استثنائی که مواد آلی کم و گچ کم و آهک زیاد و نفوذپذیری خاک بسیار کم باشد. در این شرایط هم بهتر است بجای اسید سولفوریک از اسید نیتریک استفاده شود که هم کار اسید را انجام دهد و هم ازت گیاه را تامین کند.